Książka ta jest ujętą w formę powieści relacją z dziejów małżeństwa Strindberga z pierwszą z jego trzech żon, Siri von Essen, pochodzącą z fińskiej rodziny arystokratycznej, w latach 1872-1876 żoną barona C. G. Wrangla, kapitana gwardii. Burzliwy przebieg małżeństwa pisarza z Siri, podejrzewaną przez niego o wiarołomność i skłonności homoseksualne, a wpierw wynoszoną na piedestał cnoty i wprost anielskiej niewinności, wywarł niezaprzeczalny wpływ na problematykę jego twórczości, jakże często ukazującej kobietę jako siłę niszczycielską skierowaną przeciw mężczyźnie, a relacje między kobietą a mężczyzną jako odwieczną bezwzględną walkę płci.Strindberg pisał "Spowiedź szaleńca" przede wszystkim po to, by zrehabilitować siebie w oczach opinii publicznej i odzyskać dobre imię, zbrukane- w jego mniemaniu- przez żonę. Będąc idealistą w swym podejściu do kobiet i miłości, cierpiał w zderzeniu z rozczarowaniami niesionymi przez rzeczywistość. Toteż zamierzona spowiedź staje się dokumentem wewnętrznego rozdarcia pisarza, a także dokumentem życia małżeńskiego, odsłaniającym jego zawiłe tajemnice z bezlitosną wręcz szczerością. Zdawał z niej sobie sprawę sam Strindberg, pisząc ten utwór w języku francuskim i wypowiadając o nim następujące słowa: "Ta książka nie może się nigdy ukazać po szwedzku. To jest straszna książka, ale prawdziwa(= zgodna z rzeczywistymi zdarzeniami)."

"Germinal" to studium życia górników w małym miasteczku w północnej Francji, w czasach kryzysu ekonomicznego. Przedwcześnie dojrzałe anemiczne dzieci, dziewczynki żyjące z prostytucji, umierający na pylicę górnicy, rodziny oszukujące głód gotowanymi liśćmi mlecza... to bohaterowie powieści Zoli. Życie na granicy nędzy, rozpaczliwe szukanie przez ludzi zarobku, by zaspokoić głód, powoduje, że przyjmują oni każdą pracę, nawet niosącą ze sobą choroby i zagrożenie życia oraz prowadzi do ich upadku moralnego, do zezwierzęcenia. Rozpacz i głód popycha górników do walki, która nie zmienia jednak ich życia, ale zapowiada, że nadejdzie jeszcze czas zmian.